Þankar

Þegar Eva Dögg og Ásta Sól eru komnar á elliheimili eftir 50 ár, ætli sonar- og dótturdætur þeirra heiti Guðríður, Ingimunda og Marsibil?

Má bjóða þér bita?

Mér þykir heilmikið til Michaëlle Jean koma og hef yfirleitt verið sátt við það sem hún tekur sér fyrir hendur. Hún er innflytjandi til Kanada, kom hingað ellefu ára gömul frá Haiti og hefur lengst af búið í Quebec. Þegar hún var skipuð landstjóri fyrir nokkrum árum olli það heilmiklum þyt að hún hefur tvöfaldan ríkisborgararétt, kanadískan og franskan, og þótti það ekki gott merki um heilindi hennar gegn Kanada. Það er kannski þess vegna sem hún leggur sig fram um það að styðja frumbyggja Kanada gegn Evrópusambandinu.

Þegar ég var tíu ára fór ég til Grænlands á vinarbæjarmót í tilefni af 50 ára afmæli Narsaq. Þar kom ég að þar sem selveiðimenn, nýkomnir að landi, voru að skera niður sel. Þeir buðu okkur bita, beint af selnum. Mér hryllti við og ég þáði ekki smakkið - ég sé eftir því enn þann dag í dag.

Skjaldarmerki Michaëlle Jean

(Just prior to her installation as Governor General, Jean was granted a personal coat of arms that depicted her Haitian roots as well as her adopted Canadian life.)

Landsstjóri Kanada át hrátt selshjarta

Hank Azaria er bestur

Ég skellti mér á Night at the Museum í Edmonton um helgina. Sá hana í IMAX en fannst stærð skjásins engu breyta. Hefði getað sparað mér aukapeninginn sem það kostaði.

Myndin er þrælskemmtileg. Hana skortir að sjálfsögðu nýjungina að sjá safngripi lifna við, sem kannski var það skemmtilegasta við fyrri myndina, en þessi er mun fyndnari. Langbestur er Hank Azaria í hlutverki Kah Mun Ra og það skipti eiginlega ekki máli hvað hann sagði því öll atriðin með honum voru fyndin.

Hank Azaria er án efa einn þessa vanmetnu leikara sem ætti í raun að fá miklu fleiri og stærri hlutverk. Ég tók fyrst eftir honum sem þjóninum Agador úr kvikmyndinni Birdcage, og síðan sem David, feimna kærasta Phoebe í Friends. Hann hefur leikið í mörgum öðrum þekktum myndum og þáttum svo sem Quiz Show, Run Fatboy Run og Dodgeball, og hann fékk meira að segja aðalhlutverkið í eigin þáttaröð, Huff, sem voru þrælgóðir þættir sem því miður hættu allt of snemma. En það eru raddir hans sem gera hann kannski frægastan því hann hefur til áraraða talað fyrir fjölda karaktera í þáttunum The Simpsons, þar á meðal Moe.

Ég sá Hank á sviði í New York fyrir einum þrem árum þar sem hann lék ásamt David Hyde Pierce (Nigel úr Frasier) í fyrstu uppfærslunni á Spamalot. Þeir voru báðir frábærir.

Skemmtilegustu atriðin í Night at the Museum: The Battle of the Smithsonian er atriðið með öllum bubblehead Einstein styttunum og atriðið með Hugsuðinum (sem hugsar og hugsar en kemur ekki með nein svör).

Mér fannst myndin fyndin en auðvitað er engin Óskarsmynd á ferðinni. Farið bara til að hlæja.

Á myndinni eru Hank Azaria sem Kah Mun Ra og Christopher Guest (úr myndum eins og This is Spinal Tap og Best in Show) sem Ivan the terrible).

Næturævintýri á safninu vinsæl

CEFR og Edmonton

Ég ligg uppi í rúmi á hótelherbergi í Edmonton eftir vel heppnaða ráðstefnu. Ráðstefnan var um kennslu í erlendum tungumálum og var býsna áhugaverð. Yfirmaður minn, Sally, og ég héldum fyrirlestur um hvernig við notum CEFR (Common European Framework of Reference for Language) til þess að meta tungumálakunnáttu sjálfboðaliðanna okkar á Ólympíuleikunum í Vancouver 2010. Fyrirlesturinn var vel sóttur og tókst mjög vel. Fólk sýndi okkur mikinn áhuga og það þótti almennt mikilvægt að við skulum nota þetta gagnlega tæki utan skólakerfisins. Margir kennaranna sem nota CEFR í sínum skólum sögðu að það væri ákaflega gagnlegt fyrir þá að heyra að kerfið skuli nú vera notað í vinnuumhverfi.

Ég veit að CEFR er til á íslensku. Ég vildi gjarnan heyra frá íslenskum kennurum sem hafa notað það.

Eftir að ráðstefnunni lauk kíkti ég í Vestur Edmonton kringluna sem er sú stærsta í heimi, fór í bíó (sá Night at the Museum - betri en fyrri myndin - Hank Azaria er frábær að venju) og hitti svo Obed (sem var nemandi minn í Winnipeg), ásamt kærustu hans, systur og kærasta systurinnar. Það var stórskemmtilegt. Hef ekki séð Obed í ein fimm ár, frá því ég fór síðast til Winnipeg. Hann býr núna í Edmonton en hefur lítið haldið við íslenskunni sinni.

Flýg heim á morgun og stefni af því að fara beint á ströndina. Annars er ég reyndar eins og snákur núna því ég er að skipta um skinn. 

Brunarústirnar fóru í langan hjóltúr

Ég er ákaflega stolt af mér í dag - hjólaði tæplega 44 kílómetra. Þegar tekið er tillit til þess að ég hef ákaflega lítið hjólað síðan ég var tólf ára þá finnst mér þetta bara býsna gott. Og ég var ekki einu sinni þreytt á eftir. Svolítið eftir mig eftir brekkuna heim til mín, sem er tæpir tveir kílómetrar á lengd og býsna brött, en að öðru leyti er ég í fínu standi.

Ég hef ekki haft svona gaman af því að hjóla síðan ég var krakki. Allt þessu nýja hjóli að þakka.

Er ennþá kolbrunnin og verkjar alls staðar en almennt séð var þetta býsna þokkaleg löng helgi. Næst kemur tveggja daga vinnuvika og svo er ég á leið til Edmonton á ráðstefnu. Meira af því seinna.

Rauð eins og karfi

Í dag var fyrsti virkilega góði sumardagurinn í Vancouver. Hitinn fór í 22 stig og sólin skein. Við Akemi fórum og fengum okkur brunch og skelltum okkur svo á ströndina. Í kvöld er ég rauð eins og karfi og ber Aloe Vera á mig á klukkutíma fresti.

Á morgun ætla ég í langan hjóltúr með Kathy.Það er Victoríudagur í Kanada og þar af leiðandi frídagur. Mikið eru langar helgar dásamlegar.

Sigurinn hvorki pólitíkur né landafræðilegur

Eurovision keppnin er þekkt fyrir það að skipast í blokkir og margoft hefur heyrst kveinað í vesturhluta Evrópu vegna þess hversu vel austurblokkin stendur saman. Og þótt sumir kalli það væl þá þarf ekki nema að skoða hvernig þjóðirnar gefa atkvæði til að sjá að það er mikið til í þessu. Það gleymist hins vegar oft að vesturblokkin stendur saman líka og þá kannski sérstaklega Skandinavíublokkin og wanna-be-skandinavía líka, sem eru Eystrasaltslöndin. Við fengum tíu og tólf stig frá Noregi, Finnlandi, Svíþjóð og Danmörku og átta stig frá Eistlandi, Lettlandi og Litháen. Ef ég man rétt þá fengu Norðmenn einnig að minnsta kosti átta stig frá öllum þessum þjóðum ef ekki tíu og tólf frá þeim öllum. Af hinum fimm löndunum sem ég tel til Norðvestur Evrópu, Bretlands, Írlands, Hollands, Belgíu og Þýskalands var það aðeins Belgía sem gaf okkur ekki stig, — hin löndin gáfu okkur á bilinu sjö til tólf stig.

Það sem sýndi mér kannski skýrast í gær hversu pólitísk tengsl, svo og landafræði, skipta í raun miklu máli var það að John, gestgjafi partýsins sem ég fór í, sagði fyrir um stigagjöfina með ótrúlegri nákvæmni. Hann sat í sínum stól og þegar kom að hverju landi að gefa stig sagði John: X fær 12 stig, Y fær 10 stig. Stundum víxlaðist það, og stundum gat hann bara sagt hver fengi 12 stig en hann hafði ótrúlega oft rétt fyrir sér. Og þegar við spurðum hann hvernig hann vissi þetta sagði hann: Þeir gefa þeim alltaf 12 stig. Eða, Sór hluti X fluttist til Z; Það er ótrúlegur fjöldi innflytjenda frá X sem býr í Z, eða: Það er náið pólitískt samband á milli X og Z. 

Stundum hefur þetta með smekk að gera. Skandinavar hafa líkan smekk — við höfum okkar Skandipopp. Löndin niðri við Svarta haf hafa sama smekk, sem við oft fussum yfir. Fyrrum sovétlönd virðast hrifin af sömu tegund af tónlist, o.s.frv.

En vegna alls þessa er sigur Norðmanna jafnvel stærri, því þeir brutu niður allar blokkir — þeir fengu stig frá hér um bil öllum löndum og þeir fengu tólf stiga frá miklu fleiri löndum en þeim sem teljast til vesturblokkarinnar. Þeir unnu á eigin verðleikum og það finnst mér kannski stórkostlegast. Ég veit reyndar ekki hvernig þeir náðu að brjóta múrana því lagið er ágætt en ekkert sérstakt. En mér finnst mestu skipta að enginn getur sakað Norðmenn um að hafa unnið á pólitískum forsendum. 

Söng „gamla“ þjóðsönginn

Ísland sigraði í Kanada

Ég fór í Eurovision partý í dag. Hér byrjaði keppnin á hádegi og búið var að tengja tölvu við sjónvarpstæki svo hægt væri að horfa á keppnin í almennilegu sjónvarpi, en hún er að sjálfsögðu ekki sýnd hér ytra (nema í Quebec skilst mér).

Það voru um fimmtán manns í partýinu og af þeim löndum sem kepptu voru það eingöngu Ísland og Bretland sem áttu fulltrúa. Enda var klappað mest fyrir þessum löndum.

Allir fengu atkvæðaseðil og síðan var kosið. Okkar niðurstöður voru lesnar upp áður en stigatalning hófst í sjónvarpinu og þegar uppi var staðið fékk Ísland 12 stig frá hópnum. Bretland fékk tíu og mig minnir að Eistlandi hafi fengið átta. Noregur fékk aðeins tvö stig og almennt var púað þegar þeir fengu sína endalausu tólf stig úr talningu. Ég gaf þeim reyndar átta stig.

Vil taka það fram að ég var eini Íslendingurinn á svæðinu og þekkti aðeins þrjá í partýinu fyrirfram þannig að ástæða þess að Ísland sigraði í okkar keppni hafði ekkert með klíkuskap að gera. Það voru einfaldlega allir hrifnir af laginu og af Jóhönnu. Hún var sögð hafa allan pakkann!

Mest var klappað fyrir eftirfarandi:

1. Þegar Dimi komst ekki úr jakkanum í upphafsatriðinu.
2. Fyrir Jóhönnu.
3. Fyrir Virginiu þegar hún öskraði upp yfir sig í lok eins lagsins (man ekki hvers): Frábært, lagið er búið.
4. Þegar ein söngkonan fékk olnbogaskot frá fiðluleikara sínum.
5. Fyrir gríska söngvaranum þegar hann beraði aðra geirvörtuna rétt sem snöggvast (já, flestir í partýinu var karlmenn og nei, ég var ekki af réttu kyni fyrir neinn þeirra).

Til hamingju Ísland, þetta var frábær árangur. Og í raun er annað sætið betra en fyrsta sætið því við fáum að njóta þess að hafa sent gott lag og góðan fulltrúa en við þurfum ekki að borga brúsann að ári!

Ísland í 2. sæti í Moskvu

Hjólaði í vinnuna

Haldiði ekki að ég hafi hjólað í vinnuna í dag! Þetta var náttúrulega síðasti virki dagurinn í hjólavikunni og mér fannst ég verða að hjóla inn. Og svo var veðrið líka gott en ekki sama rigningin og hefur verið undanfarna daga.

Ég setti því vinnufötin í bakpokann, fyllti flösku af vatni og lagði af stað. Ég kveð svolítið fyrir ferðinni enda er Vancovuerborg hæðótt og ég á einum gír, en þetta var bara allt í hinu fína lagi. 'Eg leiddi reyndar hjólið upp eina brekku sem er svo brött að gangstéttin er tröppur, en fyrir utan það átti ég ekki í erfiðleikum með brekkurnar. Það er reyndar miserfitt að fara yfir sumar götur en lengst af var ég á merktum hjólagötum og þar eru vanalega götuljós sem auðvelda manni að fara yfir umferðamestu göturnar. En það hægir óneitanlega á manni.

Það tók mig um 55 mínútur að hjóla þetta enda fór ég rólega. Leiðin er fimmtán kílómetrar og ég hef ekki hjólað svo langt í fjölda ára, svo mér fannst vissara að fara að engu óðslega.

En nú er ferðin heim eftir og að henni lokinni hef ég hjólað 30 kílómetra og ég er bara alveg sátt við það.

Við höfum það í raun gott

Þrátt fyrir allt krepputal þá höfum við Íslendingar það ákaflega gott og höfum haft í langan tíma. Maður hugsar bara ekki alltaf út í það fyrr en aðstæður eru settar í öðruvísi samhengi. Nú berum við okkur saman við Ísland fyrir ári og staðan er augljóslega verri. En reynum í staðinn að bera okkur saman við aðstæður sums staðar annars staðar.

Um daginn var ég að borða kvöldverð með vinu mínum frá Chile. Við vorum að borða lamb. Ég minntist eitthvað á íslenska kjötsúpu sem algjört lostæti og hann sagði mér að hann borðaði helst ekki súpu ef hann kæmist hjá því. Ég varð auðvitað dálítið hissa en þegar hann sagði mér af hverju skildi ég hann vel. Og saga hans vakti mig til umhugsunar.

Hann var tæpra tíu ára gamall þegar Pinochet tók við völdum og þrettán ára þegar fjölskyldan flutti til Kanada. Hann bjó því undir ógnarstjórn Pinochet í þrjú ár, og þar á undan í landi á barmi örvæntingar.

En matarskortur var ekki það versta. Pinochet var harðstjóri sem hikaði ekki við að fangelsa og myrða þá sem stóðu í vegi fyrir honum. Saklaust fólk var skotið úti á götu og hljóðið úr vélbyssum var algengara en fuglasöngur. Útgöngubann ríkti í kvöldin og fólk var hiklaust skotið fyrir það eitt að vera úti eftir myrkur. Það var því vissara að komast heim áður en útgöngubann tók gildi og stundum var það hægara sagt en gert. Nóg var að missa af strætó til þess að enda á röngum stað í bænum á röngum tíma. Fangelsi fylltust fljótt og íþróttaleikvangur Santiago var notaður sem fangelsi og var hann fljót yfirfullur, þrátt fyrir að fangarnir væru skotnir með reglulegu millibili.

Þessi vinur minn var tíu til þrettán ára þegar þetta allt var að gerast á götunum fyrir utan húsið hans. Og hann segir ekki mikið um ástandið. Ég get alls ekki sett mig í hans spor. Svo ég horfði á myndina 'Missing' með Sissy Spacek og Jack Lemon í aðalhlutverkum. Þar segir af bandarískum rithöfundi sem hvarf í Chile á dögum Pinochet, og af konu hans og föður sem reyndu að komast að því hvað hefði gerst. Þau ráku sig á marga veggi og þá ekki síst á vegg bandaríska sendiráðsins, enda er nú vitað að Bandaríkin studdu ríkisstjórn Pinochet til valda. Og í raun miklu meira en það því þau áttu þátt í því að skapa það ástand sem leiddi til yfirtöku herstjórnarinnar og bandarískir hermenn flugu chileönskum þotum sem vörpuðu sprengjum á Santiago. Og af hverju voru Bandaríkjamenn að skipta sér að málum í Chile? Af sömu ástæðum og þeir skipta sér alltaf af, vegna ótta við vinstri stjórnir og vegna eigin efnahagsmuna. Chile var á þessum árum stjórnað af Salvator Allende sem var Marxisti og leiðtogi sósíalistaflokksins (og Bandaríkin reyndu meira að segja að koma í veg fyrir að hann tæki við stjórn eftir kosningasigur hans). Hann færði Chile til vinstri og byrjaði á því að byggja upp félagskerfi. En það sem reitti væntanlega Bandaríkjamenn mest til reiði var það að hann setti á lög sem bönnuðu erlendum aðiljum að eiga chileanskar náttúruauðlindir. Fyrirrennari hans hafði selt stóran hlut í koparnámum landsins til bandarískra auðjöfra og peningarnir streymdu frá Chile til Bandaríkjanna. Þegar Allende afnam þetta fékk hann valdamesta ríki heims yfir sig. VIð vitum nú að Bandaríkjamenn, undir leiðsögn Nixons og Henry Kissinger (ótrúlegt að Kissinger skuli hafa fengið friðarverðlaun. Þetta sagði hann t.d. um Chile: "the issues are much too important for the Chilean voters to be left to decide for themselves" og"I don't see why we need to stand by and watch a country go Communist due to the irresponsibility of its people."), fjármögnuðu verkföll verkalýðsfélaganna í Chile (og sumir telja að þeim hafi hreinlega verið borgað fyrir það). Landið lamaðist því að miklu leyti og það olli því að herinn átti ekki í erfiðleikum með að taka yfir stjórn landsins.

Ég hef margoft lesið um ástandið í einræðislöndum, séð um það myndir, heyrt sögur. En maður tekur það einhvern veginn nær sér þegar maður þekkir einhvern sem lifði þessar aðstæður. Á árunum 1973 til 1976 varð hann að passa sig á því að fá mat að borða og að vera ekki drepinn úti á götu en ég hafði áhyggjur af því hvað ég fengi í jólagjöf. Mikið hef ég í raun lifað vernduðu lífi.